na podstawie słownika ortograficznego
  • Co ma toner wspólnego ze słodzikiem?
    4.10.2004
    4.10.2004
    Zajmuję się naprawą kserokopiarek i często używam słów toner lub deweloper (deweloper jest to proszek nakładający toner na powierzchnię bębna). Chcąc spradzić odmianę tych słów, napotkałem sprzecznośći. Encyklopedia PWN odmienia tonera, w słowniku ortograficznym podana jest odmiana toneru. Słownik programu Microsoft Word 2000 sugeruje pisownię tonera. Proszę o podanie prawidłowej odmiany.
  • najMNIEJ wiceKRÓL
    24.12.2003
    24.12.2003
    Na którą sylabę powinien padać akcent w wyrazie najmniej (jako stopień najwyższy od mało)? Zdecydowana większość ludzi akcentuje najMNIEJ, czyli oksytonicznie, natomiast słowniki nie podają żadnej informacji na temat akcentu w tym wyrazie, z czego można wnioskować, że poprawny jest jedynie akcent na pierwszą sylabę.
    Pozdrawiam.
  • Raz jeszcze o skrótach specjalistycznych
    31.07.2017
    31.07.2017
    Dzień dobry,
    dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
    w związku z interpretacją:
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
    proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
    Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
    Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
    Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
    1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
    2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
    3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
    4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
    Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • w oparciu
    24.01.2003
    24.01.2003
    Czy można mówić (pisać) w oparciu o słownik ortograficzny, czy tylko opierając się na słowniku ortograficznym albo na podstawie słownika ortograficznego? Czy ten pierwszy zwrot jest w ogóle dopuszczalny? Jest ostatnio tak powszechnie stosowany (również przez polonistów, i to znanych), że zaczynam mieć wątpliwości; może nie nadążam?
    Jeszcze raz pozdrawiam.
  • Wrocławski trzonolinowiec
    19.02.2019
    19.02.2019
    Zastanawia mnie pisownia wielką literą wyrazu Trzonolinowiec w WSO. Czy rzeczywiście mamy tu do czynienia z nazwą własną budynku? Słownik W. Doroszewskiego notuje hasło trzonolinowiec wraz z definicją ‘budynek mający trzonolinową konstrukcję’ oraz przykładem użycia: 4 lata trwała budowa domu mieszkalnego – tzw. trzonolinowca we Wrocławiu.
    Proszę o kilka słów wyjaśnienia.
  • Akademia pana Kleksa

    25.03.2021
    21.10.2019

    Dzień dobry,

    proszę o pomoc w rozstrzygnięciu wątpliwości dotyczącej pisowni rzeczownika pan w tytule popularnej lektury „Akademia pana Kleksa”. Sądziłam, że nie ma potrzeby pisania wielką literą rzeczownika pospolitego pan. Zarzucono mi, że trzeba napisać wielką literą wszystkie wyrazy, ponieważ jest to nazwa instytucji. Moje wydanie książki nie pomaga mi w pokazaniu czarno na białym, jak powinno być, ponieważ cały tytuł wydrukowano wersalikami.


    Pozdrawiam

    Hanna Jabłońska

  • BMW czy bmw?
    24.04.2012
    24.04.2012
    Dzień dobry,
    chciałbym raz jeszcze zapytać o skrótowiec BMW, gdyż dotychczasowe opinie wydają się nierozstrzygające. Znana mi redakcja zamienia wszystkie wystąpienia BMW na bmw. W moim odczuciu zapis bmw (czy ibm) jest dziwny, wygląda wręcz na błąd. Wobec niezgodności dwóch zasad (skrótowce/nazwy własne) należy chyba przyznać prymat skrótowcom i zapisywać BMW. Zapis bmw wygląda na bezrefleksyjne stosowanie reguł. Czy wersja BMW („Podjechał BMW”, „IBM stał na stole”) jest niepoprawna?
    Pozdrawiam
  • majster-klepka, łapu-capu
    10.12.2007
    10.12.2007
    Dzień dobry! W tekście tegorocznego dyktanda znajdujemy m.in.: majster-klepka oraz łapu-capu. Bez wątpienia tak zapisane formy są poprawne. Wiele r [brak dalszego ciągu zdania – J.G.].
    Jednak co, jeśli uczestnik swą wiedzę czerpał z innych słowników, gdzie jest dopuszczalna pisownia majsterklepka (Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny pod red. J. Podrackiego) oraz łapu capu (Słownik współczesnego języka polskiego pod red. B. Dunaja)? Czy tak zapisane również uznano by za prawidłowe?
    Pozdrawiam ;-)
  • marchie

    9.02.2004
    9.02.2004

    Proszę o odpowiedź na pytanie: piszemy Marchia Północna, Marchia Wschodnia, Marchia Saksońska, Marchia Miśnieńska czy też marchia północna, marchia wschodnia, marchia saksońska, marchia miśnieńska? Według słownika ortograficznego małą literą, ale w encyklopediach historii Niemiec spotykam dużą. Który więc zapis jest poprawny i który stosować?

  • Nagroda Nobla i Wyspa Św. Heleny
    18.12.2002
    18.12.2002
    Dzień dobry! Mam następujące pytania:
    1. Dlaczego odmiennie pisze się Nagroda Nobla i nagroda Pulitzera (wg słownika ortograficznego)? Nazwy obu nagród pochodzą od nazwisk fundatorów, skąd więc ta różnica?
    2. Jak zapisać skrót św. w nazwie geograficznej Wyspa Świętej Heleny – wielką czy małą literą?
    Bardzo proszę o odpowiedź.
    Łączę wyrazy szacunku
    Magdalena Drukort
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego